Zwolnienie z PDOF – Polski Ład

Zwolnienie z PDOF (podatku dochodowego dla osób fizycznych) wynika z przepisów tzw. ustawy „Polski Ład”.

Ustawa ta wprowadziła od 1 stycznia 2022 roku 3 rodzaje zwolnień z PDOF i te 3 rodzaje zwolnień dotyczą następujących grup podatników (przedsiębiorców rozliczających PDOF):

1. podatników, który przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Polski, jest to tzw. ulga na powrót (art. 21 ust. 1 pkt. 152 ustawy o PDOF),
   
2. rodziców co najmniej 4 dzieci, jest to tzw. ulga dla rodzin 4+ (art. 21 ust. 1 pkt. 153 ustawy o PDOF),
   
3. emerytów, którzy prowadzą działalność gospodarczą i nie pobierają emerytury, jest to tzw. „zerowy” PIT dla seniorów  (art. 21 ust. 1 pkt. 154 ustawy o PDOF).

Danego przedsiębiorcę może dotyczyć jedna z ww. ulg, dwie z nich lub (w skrajnym i mało prawdopodobnym przypadku) każda z nich. Przedsiębiorca nie musi korzystać ze wszystkich 3 ulg łącznie, może spełniać warunki do jednej z nich, żeby skorzystać ze zwolnienia z PDOF.

W przypadku przedsiębiorców ze zwolnienia mogą skorzystać przedsiębiorcy rozliczający PDOF zarówno według skali podatkowej, jak i liniowo (według stawki 19%), a także rozliczający się ryczałtem ewidencjonowanym. Każda z tych form rozliczeń może zostać objęta zwolnieniem.

Zwolnienie z PDOF NIE dotyczy tych podatników (przedsiębiorców), którzy w 2022 roku:

1. nie przenieśli miejsca zamieszkania na terytorium Polski,

2. nie są rodzicami co najmniej 4 dzieci,

3. nie są emerytami, którzy prowadzą działalność gospodarczą i nie pobierają emerytur.

Zwolnienie z PDOF NIE dotyczy również tych, którzy spełniają warunki zwolnienia, ale postanawiają nie skorzystać z przysługującego im przywileju (zwolnienie z PDOF jest prawem, a nie obowiązkiem – można z niego skorzystać, ale nie trzeba).

Ze zwolnienia z PDOF można skorzystać w trakcie roku, czyli na etapie obliczania zaliczek na PDOF (miesięcznych/kwartalnych), bądź dopiero po zakończeniu roku, czyli przy rozliczeniu rocznego PIT`a.

Zwolnienie z PDOF może przysługiwać w różnych okresach:

– przez cały rok kalendarzowy,

– przez część roku,

– na przełomie różnych lat,

– przez kilka lat.

Patrząc z perspektywy jednego roku może być tak, że dany podatnik/przedsiębiorca będzie wielokrotnie zyskiwał i tracił prawo do zwolnienia z PDOF (w zależności od swojej sytuacji życiowej), np. w trakcie roku może stać się emerytem niepobierającym emerytury (co oznacza nabycie prawa do zwolnienia z PDOF), ale może też w trakcie roku (tego samego, co nabył prawo do zwolnienia albo innego), będąc emerytem, który do tej pory korzystał ze zwolnienia z PDOF, zacząć pobierać emeryturę (co oznacza utratę zwolnienia z PDOF w trakcie roku).

Zwolnienie z PDOF dotyczy przychodów (nie kosztów i nie dochodu rozumianego jako różnica między przychodami a kosztami).

Zwolnienie z PDOF jest limitowane do wysokości 85.528 zł rocznie z tytułu wszystkich 3 rodzajów ulg łącznie (ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ oraz „zerowego” PIT dla seniora). Łączne zwolnienie oznacza, że przychody nie są osobno limitowane do kwoty 85.528 zł z tytułu każdej z ulg z osobna (o ile kogoś dotyczy wiele ulg), tylko zsumowane przychody, bez względu na to, z ilu ulg się korzysta, nie mogą przekroczyć 85.528 zł, żeby były w całości zwolnione z PDOF.

Na czym polega zwolnienie przychodów?
Przychody do wysokości 85.528 zł (liczone narastająco w skali roku, ale osiągnięte w okresie, w którym spełniało się warunki do skorzystania z ulgi) są zwolnione z PDOF. Dopóki takie przychody nie są wyższe niż 85.528 zł, to nie wylicza się od nich zaliczki na PDOF i nie płaci się od nich podatku dochodowego. Przychody o wartości powyżej kwoty 85.528 zł – są opodatkowane.

Jak zwolnienie z PDOF ma się do programu RAKS (moduł „Finanse i Księgowość”)?

Rozliczenia PDOF przedsiębiorców (osób fizycznych), w tym nowe zwolnienia z PDOF, będą realizowane przy użyciu 6 rodzajów deklaracji podatkowych.

Powyższe deklaracje są wystawiane na przedsiębiorców funkcjonujących w programie jako udziałowcy.

Udziałowcy mogą mieć wybrany jeden z 6 trybów rozliczeń, którym odpowiadają poszczególne rodzaje „Deklaracji miesięcznych” oraz „Deklaracji kwartalnych”:

Co będzie jeżeli dany przedsiębiorca (udziałowiec) NIE będzie korzystać w 2022 roku z  któregoś ze zwolnień z PDOF, o jakich mowa na początku niniejszego dokumentu, bo nie będzie spełniać warunków zwolnienia z PDOF lub będzie je spełniać, ale rezygnuje z przywileju skorzystania ze zwolnienia z PDOF (może też chcieć zrealizować swoje uprawnienie dopiero w zeznaniu rocznym)?

Nic się nie zmieni w wyliczeniach przychodów, ani podstawy opodatkowania, a tym samym zaliczki na PDOF takiego przedsiębiorcy (udziałowca).

Można będzie wprowadzać dane do systemu tak, jak do tej pory, jeśli chodzi o przychody i koszty księgowane w firmach, w których ten przedsiębiorca (udziałowiec) ma udziały.

Można będzie też, rozliczając tego przedsiębiorcę (udziałowca), korzystać z obecnie udostępnionych wzorów „Deklaracji miesięcznych” oraz „Deklaracji kwartalnych”, obowiązujących od 1 stycznia 2022 roku.

Nie trzeba wstrzymywać się z rozliczeniem ani stycznia 2022 roku, ani żadnego innego okresu, do czasu, aż opublikujemy wersję zawierającą obsługę zwolnień z PDOF.

Publikacja wersji z obsługą zwolnienia z PDOF niczego nie zmieni ani w dotychczasowych rozliczeniach (np. za styczeń 2022 roku), ani w przyszłych rozliczeniach. Dla przedsiębiorcy (udziałowca), który nie korzysta ze zwolnienia z PDOF zmiany, jakie wdrożymy w ramach obsługi zwolnienia z PDOF, będą „przezroczyste”.

Co będzie jeżeli dany przedsiębiorca (udziałowiec) będzie korzystać w 2022 roku z któregoś ze zwolnień z PDOF, o jakich mowa na początku niniejszego dokumentu (spełni warunki choćby jednego ze zwolnień z PDOF i skorzysta z przywileju uwzględnienia tego zwolnienia na etapie wyliczenia zaliczek miesięcznych/kwartalnych)?

Począwszy od okresu, w którym przedsiębiorca (udziałowiec) nabył prawo do zwolnienia i zamierza z niego skorzystać, zmienią się wyliczenia przychodów, a co za tym idzie podstawy opodatkowania oraz w konsekwencji zaliczki na PDOF takiego przedsiębiorcy (udziałowca).

Nadal będzie można wprowadzać dane do systemu tak, jak do tej pory, jeśli chodzi o przychody i koszty księgowane w firmach, w których ten przedsiębiorca (udziałowiec) ma udziały (zarówno w okresach, gdy zwolnienia z PDOF nie było, jak i w okresach, kiedy  zwolnienie z PDOF będzie obowiązywać).

Dlaczego zwolnienie z PDOF nie będzie rzutować na dokumenty księgowe wprowadzane do firm (źródeł przychodów)? Bo zwolnienie z PDOF dotyczy przedsiębiorców (udziałowców) i dopiero na etapie rozliczania konkretnego przedsiębiorcy (udziałowca) wiadomo, czy to on (a nie firma lub firmy, w których ma udziały) korzysta ze zwolnienia z PDOF, czy nie. Dla danych wprowadzanych do poszczególnych firm zwolnienie z PDOF nie ma znaczenia. Firma będzie osiągała przychody i ponosiła koszty „po staremu”, tak jakby sprawy zwolnienia z PDOF nie było (należy mieć na względzie, że wśród udziałowców danej firmy (spółki) mogą znaleźć się zarówno udziałowcy korzystających ze zwolnienia z PDOF, jak i udziałowcy, których zwolnienie nie dotyczy). Limit przychodów zwolnionych (85.528 zł) nie będzie na tym etapie sprawdzany i nie będzie miał żadnego znaczenia.

Co się zmieni i co trzeba będzie zrobić, żeby system wziął pod uwagę zwolnienie z PDOF?

Po instalacji wersji, w której została opublikowana funkcjonalność zwolnienia z PDOF, w kartotece „Źródła przychodów, udziałowcy, udziały”, trzeba podać informację o tym, że dany udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF i informację, w jakich datach (okresach) to zwolnienie mu przysługuje. Taka informacja, dostępna w oknie edycyjnym udziałowca, w sekcji „Rozliczenie podatku dochodowego”, będzie podstawą do tego, żeby system wyliczył danemu udziałowcowi zaliczkę na PDOF z uwzględnieniem zwolnienia z PDOF.

Dopóki w oknie udziałowca kartoteka z datami (okresami) zwolnienia z PDOF będzie pusta (a domyślnie tak właśnie będzie), to będzie znaczyć, że dany udziałowiec nie korzysta ze zwolnienia z PDOF. Nic się nie zmieni w jego rozliczeniach podatkowych.

Jeśli kartoteka z datami (okresami) zwolnienia z PDOF będzie wypełniona, czyli będzie zawierać choćby jeden wpis, to będzie znaczyć, że dany udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF w okresie/okresach, jakie zdefiniowano w tej kartotece. Wypełniona kartoteka zwolnień z PDOF będzie miała wpływ na rozliczenia podatkowe udziałowca.

Rozliczając przedsiębiorcę (udziałowca) zwolnionego z PDOF (jak i każdego innego), można skorzystać ze zaktualizowanych wzorów „Deklaracji miesięcznych” oraz „Deklaracji kwartalnych”, obowiązujących od
1 stycznia 2022 roku.

Nie zostały dodane nowe wzory deklaracji (żeby nie doszło do tego, że w jednym roku obowiązują dwa różne wzory deklaracji).

Dotychczasowe wzory deklaracji (te obowiązujące od 1 stycznia 2022 roku) zostały automatycznie zaktualizowane, co sprowadza się do tego, że nie zmieniają swojego numeru, ani zakresu dat, jakiego dotyczą, tylko pojawiają się w nich dodatkowe wiersze prezentujące zwolnienie z PDOF.

Domyślnie wiersze prezentujące zwolnienie z PDOF będą prezentowały wartości zerowe (bo do tej pory nie można było wprowadzić żadnemu przedsiębiorcy (udziałowcowi) zwolnienia z PDOF). W takiej sytuacji wszystkie przychody, jakie do tej pory były prezentowane na deklaracjach, będą traktowane jako przychody podatkowe. Zerowe wartości przychodów zwolnionych nie wpłyną na wyliczenie podstawy opodatkowania, a tym samym na wyliczenie zaliczki na PDOF.

Dopiero, gdy w kartotece przedsiębiorcy (udziałowca) pojawi się wpis oznaczający, że dany udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF, to w tych nowych wierszach pojawią się kwoty przychodów osiągniętych w okresie zwolnienia.

Wszystkie przychody ponad limit zwolnienia z PDOF albo osiągnięte poza okresem/okresami zwolnienia będą traktowane przez program jako opodatkowane.

Zwolnienie z PDOF nie wpłynie na wyliczenie kosztów, bowiem ich nie dotyczy (dotyczy tylko przychodów, a przez to pośrednio podstawy opodatkowania i w rezultacie kwoty podatku).

Dalej zaliczka na PDOF będzie wyliczana standardowo według formuły właściwej dla wybranej formy opodatkowania.

Co zrobić, gdyby przed terminem rozliczenia PDOF nie została udostępniona wersja zawierająca obsługę zwolnień z PDOF, a nie ma potrzeby rozliczać podatek z uwzględnieniem zwolnień z PDOF?

Jeżeli rozliczany udziałowiec NIE będzie korzystać w 2022 roku z  któregoś ze zwolnień z PDOF, to nie trzeba robić nic. Można go rozliczać na obecnie udostępnionych wersjach deklaracji i liczyć zaliczkę na podatek tak, jak do tej pory.

Co zrobić, gdyby przed terminem rozliczenia PDOF, nie została udostępniona wersja zawierająca obsługę zwolnień z PDOF, a pojawiła się potrzeba, żeby rozliczać podatek z uwzględnieniem zwolnień z PDOF?

Jeżeli rozliczany udziałowiec będzie korzystać w 2022 roku ze zwolnienia z PDOF, to:

• Jeżeli udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF od początku roku do ostatniego dnia rozliczanego okresu i jego przychody nie przekroczą górnej granicy limitu zwolnienia, czyli będą niższe lub równe 85.528 zł, to te przychody (wyliczone na dotychczasowym wzorze deklaracji) można potraktować jako przychody w całości zwolnione z PDOF (nie zapłaci się za ten okres zaliczki na PDOF).

• Jeżeli udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF od początku roku do ostatniego dnia rozliczanego okresu i jego przychody przekroczą górną granicę limitu zwolnienia, czyli będą wyższe niż 85.528 zł, to trzeba będzie odjąć od kwoty przychodów wyliczonej na obecnym wzorze deklaracji kwotę limitu, czyli 85.528 zł i dalej wyliczyć podstawę opodatkowania i podatek biorąc pod uwagę przychody podatkowe, czyli nadwyżkę przychodów ponad 85.528 zł.

• Jeżeli udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF nie od początku roku, a od jakiegoś innego dnia w rozliczanym okresie do końca tego okresu, to przychody osiągnięte przed dniem nabycia prawa do zwolnienia należy potraktować jako opodatkowane, a przychody osiągnięte od dnia nabycia prawa do zwolnienia jako zwolnione (z zachowaniem górnego limitu 85.528 zł). Wyliczona na obecnym wzorze deklaracji kwota przychodów będzie sumą przychodów bez wskazania, jaka jej część jest zwolniona z PDOF, a jaka jest opodatkowana, trzeba będzie ją skorygować odejmując od tej kwoty przychody osiągnięte w okresie, w jakim udziałowiec był zwolniony z PDOF (maksymalnie do wysokości limitu 85.528 zł).

• Jeżeli udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF od początku roku, ale to zwolnienie skończy się w trakcie rozliczanego okresu, to przychody osiągnięte przed dniem utraty prawa do zwolnienia należy potraktować jako zwolnione (z zachowaniem górnego limitu 85.528 zł), a przychody osiągnięte po dniu utraty prawa do zwolnienia jako opodatkowane. Wyliczona na obecnym wzorze deklaracji kwota przychodów będzie sumą przychodów bez wskazania, jaka jej część jest zwolniona z PDOF, a jaka jest opodatkowana, trzeba będzie ją skorygować odejmując od tej kwoty przychody osiągnięte w okresie, w jakim udziałowiec był zwolniony z PDOF (maksymalnie do wysokości limitu 85.528 zł).

• Jeżeli udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF od jakiegoś dnia w rozliczanym okresie do jakiegoś dnia w rozliczanym okresie (czyli w środku okresu), to przychody osiągnięte przed dniem nabycia prawa do zwolnienia należy potraktować jako opodatkowane, przychody osiągnięte w okresie zwolnienia jako zwolnione (z zachowaniem górnego limitu 85.528 zł), a przychody osiągnięte po dniu utraty prawa do zwolnienia, jako opodatkowane. Wyliczona na obecnym wzorze deklaracji kwota przychodów będzie sumą przychodów bez wskazania, jaka jej część jest zwolniona z PDOF, a jaka jest opodatkowana, trzeba będzie ją skorygować odejmując od tej kwoty przychody osiągnięte w okresie, w jakim udziałowiec był zwolniony z PDOF (maksymalnie do wysokości limitu 85.528 zł).

W przypadku wystawienia deklaracji podatkowej na dotychczasowym wzorze (nieuwzględniającym zwolnienia z PDOF), gdy przejdzie się na wersję programu, w której znajdzie się zaktualizowany wzór deklaracji, dotychczasowa deklaracja zostanie automatycznie zaktualizowana (pojawią się na niej „zerowe” wiersze przychodów zwolnionych). Aby te „zerowe” wiersze przychodów zwolnionych napełniły się danymi o przychodach zwolnionych, trzeba będzie najpierw uzupełnić w kartotece udziałowca okresy zwolnienia z PDOF (oczywiście jeżeli dany udziałowiec korzysta ze zwolnienia z PDOF), a następnie wyedytować deklarację i wykonać operację jej przeliczenia.

Przychody (zarówno opodatkowane, jak i zwolnione z PDOF) są liczone narastająco (od początku roku).

Limit przychodów zwolnionych (85.528 zł) także odnosi się do przychodów liczonych narastająco.

System podczas przeliczania deklaracji uwzględni przychody (liczone narastająco) oraz aktualne dane o zwolnieniu z PDOF, wprowadzone do kartoteki udziałowca i w przypadku występowania zwolnienia „rozbije” na deklaracji dotychczas wykazane przychody na zwolnione i opodatkowane, zgodnie z podanym okresem/okresami zwolnienia.

W nowo wystawianych deklaracjach (wystawianych po przejściu na  wersję programu, w której znajdzie się zaktualizowany wzór deklaracji) zwolnienie z PDOF będzie uwzględniane na etapie wystawiania deklaracji na podstawie aktualnego stanu zwolnień z PDOF, figurującego w kartotece udziałowca na moment wystawiania deklaracji. Nie trzeba przeliczać nowo wystawionych deklaracji. Przeliczenia wymagają tylko dotychczas wystawione deklaracje (o ile mają się w nich naczytać dane o zwolnieniu z PDOF).